چگونه با یک کپسول آتش نشانی کار کنیم ؟

در مواقع اضطراری، داشتن مهارت استفاده صحیح از کپسول آتش‌نشانی می‌تواند تفاوت میان کنترل حادثه و وقوع فاجعه باشد. استفاده از این ابزار ساده‌تر از چیزی است که تصور می‌کنید: کافی است ابتدا پین ایمنی را بکشید، نازل را به سمت پایه آتش بگیرید، و با فشار دادن اهرم، محتویات کپسول را به‌صورت جارویی روی آتش اسپری کنید. اما آیا می‌دانید کدام نوع کپسول برای چه نوع آتشی مناسب است یا چه نکاتی را باید پس از اطفای حریق رعایت کنید؟ برای آشنایی بیشتر با جزئیات و اشتباهات رایجی که باید از آن‌ها پرهیز کنید، ادامه این مقاله را بخوانید.

نحوه استفاده از کپسول آتش‌ نشانی

استفاده از کپسول آتش‌نشانی نیاز به رعایت نکات خاصی دارد که آشنایی با آنها در زمان اضطرار ضروری است. در اینجا اصول کلیدی برای استفاده صحیح و موثر از کپسول آتش‌نشانی را مرور می‌کنیم.

آماده‌سازی کپسول برای استفاده

پیش از هر چیز، آگاهی از آمادگی کپسول اهمیت دارد. با بررسی گیج فشار مطمئن شوید که کپسول در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین از سلامت نازل و عدم وجود خرابی‌های ظاهری اطمینان حاصل کنید.

چگونگی برداشتن کپسول و نزدیک شدن به آتش

در هنگام نزدیک شدن به آتش، باید کپسول را محکم در دست نگه دارید و با دقت به سمت آتش حرکت کنید. فاصله مناسب و تسلط بر کپسول اهمیت دارد، چرا که نزدیک شدن بیش از حد ممکن است خطرناک باشد و فاصله دور نیز ممکن است کارایی ماده خاموش‌کننده را کاهش دهد.

استفاده از پین ایمنی و کنترل دسته

پین ایمنی را بردارید و سپس با دو دست دسته کپسول را فشار دهید تا ماده خاموش‌کننده آزاد شود. حفظ کنترل روی دسته به شما کمک می‌کند تا تخلیه ماده به صورت یکنواخت انجام شود.

هدف‌گیری و مدیریت نازل

نازل کپسول را به سمت پایه آتش هدایت کنید و با حرکات دقیق آن را کنترل کنید. بهتر است به صورت چپ و راست نازل را روی پایه آتش جابه‌جا کنید تا ماده خاموش‌کننده به همه نقاط برسد.

اطمینان از خاموشی کامل و دور شدن ایمن

بعد از خاموش شدن آتش، چند دقیقه صبر کنید و از خاموشی کامل آن اطمینان حاصل کنید. در صورت مشاهده هرگونه جرقه یا شعله مجدد، دوباره اقدام به تخلیه ماده کنید. سپس، به آرامی از محل دور شوید.

مراحل استفاده از کپسول آتش‌ نشانی

آشنایی با مراحل دقیق استفاده از کپسول آتش‌نشانی می‌تواند در کنترل سریع آتش بسیار مفید باشد. در اینجا، هر مرحله را به تفکیک برای آماده‌سازی و استفاده صحیح از این وسیله بررسی می‌کنیم:

مرحله اول: بررسی و آماده‌سازی کپسول

قبل از هر اقدامی، مطمئن شوید که کپسول آتش‌نشانی در وضعیت خوبی است. بررسی کنید که گیج فشار در محدوده سبز قرار دارد و هیچ نشانه‌ای از آسیب فیزیکی روی کپسول نیست. همچنین اطمینان حاصل کنید که کپسول در دسترس و آماده استفاده است.

مرحله دوم: باز کردن پین ایمنی

برای شروع استفاده، پین ایمنی کپسول را بکشید. این پین معمولاً به وسیله سیمی محکم شده است که باید به طور کامل خارج شود تا دسته تخلیه کپسول آماده استفاده باشد.

مرحله سوم: هدف‌گیری به سمت پایه آتش

نازل کپسول را دقیقاً به سمت پایه آتش نشانه‌گیری کنید. در این مرحله باید تمرکزتان روی نقاطی باشد که آتش در حال سوختن است، چرا که مهار آتش از پایه می‌تواند به خاموش شدن سریع‌تر آن کمک کند.

مرحله چهارم: فشار دادن دسته کپسول

دسته کپسول را به صورت پیوسته و با فشار لازم نگه دارید تا ماده خاموش‌کننده به طور کامل تخلیه شود. توجه داشته باشید که تخلیه ماده باید با کنترل کامل انجام شود.

مرحله پنجم: جارو کردن نازل روی آتش

به آرامی نازل را از یک سمت به سمت دیگر حرکت دهید و به صورت جارو کردن تمامی پایه آتش را بپوشانید. این حرکت به خاموشی کامل آتش و پوشش تمام نواحی آتش‌گرفته کمک می‌کند.

چگونه یک کپسول آتش نشانی مناسب انتخاب کنیم؟

1 . برای انتخاب یک کپسول مناسب باید به نکات متعددی توجه کرد .

2 .مواردی که در محیط باعث بروز آتش سوزی شده اند . 

3 . شدت آتش سوزی و سرعت انتشار آتش 

4 . تناسب کپسول ها برای شرایط موجود 

5 . کاربرد آسان

6 . در دسترس بودن افراد آشنا به کار کپسول 

7 . شرایط محیطی از جمله دما ، جریان هوا ، باد ، وجود بخارات خطرناک و ...

8 . مسایل مربوط به سلامتی و ایمنی کاربرد

9 . لزوم نگهداری و حفاظت از کپسول

طبقه بندی کپسول های آتش نشانی 

کپسول های آتش نشانی قابل حمل ، شامل چهار نوع A , B , C, D  هستند . 

آتش سوزی های نوع A توسط مواد قابل احتراق معمولی مانند برگ ، خاشاک ، چوب و پارچه ایجاد میشود . 

این  آتش سوزی ها رو باید با استفاده ار آب  و یا مواد خاموش کننده آتش با پایه آبی ویا پوشاندن مواد قابل اشتعال توسط یک ماده خشک شیمیایی چند منظوره خاموش نمود . 

خاموش کننده هایی نظیر مخازن آب تحت فشار ، مواد شیمیایی خشک چند منظوره ، مواد آبی تشکیل دهنده لایه (AFFF) ویا ماده فلوئوروپروتئین تشکیل دهنده لایه (FFFP)  و هالون و خاموش کننده های بیوورسال ، جهت خاموش کردن آتش های نوع A بسیار مناسبند .

اگر آتش سوزی توسط مایعات قابل اشتعال مانند نفت ، بنزین ، گریس یا رنگ ایجاد گردد ، آتش سوزی از نوع B میباشد . 

آتش های نوع B راباید توسط روش خفه کردن خاموش نمود . در نتیجه باید کپسول های آتش نشانی استفاده شود که پوششی بر روی مواد آتشزا ایجاد نموده و از این طریق آتش را خاموش می کنند . 

از موادی نظیر مواد شیمیایی خشک معمولی ویا چند منظوره ، دی اکسیدکربن ، هالون ، مواد آبی تشکیل دهنده لایه ( AFFF) یا ماده فلوئوروپروتئین تشکیل دهنده لایه (FFFP) و کاربردی تر از همه بیوورسال ، جهت خاموش نمودن این آتش ها استفاده می شود . 

آتش سوزی هایی که در تجهیزات برقی رخ میدهد ، از نوع C است . این نوع آتش سوزی ها را باید توسط یک ماده خاموش کننده نارسانا خاموش کرد تا از برق گرفتن اجتناب شود . 

قبل از انجام هر کاری باید سریع تر جریان برق را قطع کرد . موادی مانند مواد خشک شیمیایی ، دی اکسید کربن و آیروسل جهت فضاهای بسته مانند اتاق سرور برای خاموش نمودن این گونه آتش ها مناسبند . 

آتش سوزی های نوع D توسط فلزات قابل اشتعال مانند ذرات و براده های فلزاتی مانند منیزیم ، آلیاژهای پتاسیم و ... رخ می دهد . 

این نوع آتش ها را باید با خفه کردن آتش توسط ترکیبات پودری خشک که در کپسول طراحی شده و برای این نوع آتش سوزی ها وجود دارند ، مهار نمود . لازم بذکر است بیوورسال مخصوص گروه  D هم در این آتش سوزی ها بسیار کارآمد میباشد . 

توجه : امروزه تولید هالون ممنوع شده است اما از هالون بازیافت شده میتوان برای شارژ و سرویس کپسول های آتش نشانی استفاده کرد . البته مواد شیمیایی بی ضرری وجود دارند که برای کپسول جدید قابل استفاده اند  اما هیچکدام از آنهابرای کپسولهای فعلی قابل استفاده نیستند.