الزامات کپسول آتش نشانی

استفاده از کپسول آتش نشانی هم در مناطق مسکونی و هم در مراکز تجاری و اداری جزو الزامات است. کپسول آتش نشانی یکی از وسایل اصلی و اولویت‌ های مبارزه با حریق بوده، و وجود آن برای جلوگیری از بروز حوادث خسارت بار بسیار لازم و ضروری است. اما همیشه برای مصرف کننده این سوال پیش می آید که چه تعداد کپسول آتش نشانی برای مکان تجاری، اداری و یا مسکونی مورد نیاز است؟ اگر شما هم به دنبال انتخاب بهترین کپسول آتش نشانی و همچنین الزامات و استانداردهای لازم برای نصب آن هستید بهتر است که ما را تا انتهای این مقاله از ایمن سازان سپهر همراهی کنید.

الزامات تعداد و محل نصب کپسول آتش نشانی

تعداد کپسول آتش نشانی که باید در یک مکان استفاده شود بستگی به متراژ مکان موردنظر دارد. البته ناگفته نماند که حجم کپسول و مخاطره آمیز بودن یا نبودن مکان مورد نظر نیز در تعداد کپسول های مورد نیاز تاثیر گذار است. برای اینکه بیشتر با این مسئله آشنا شوید به جدول زیر توجه کنید:

مطابق با اطلاعات ارائه شده در این جدول، شما برای مناطق کم خطر در هر ۲۰ متر نیاز به یک کپسول آتش نشانی خواهید داشت. کپسول های آتش نشانی ۶ کیلویی می توانند ۱۵۰ مترمربع را برای ایمنی پوشش دهند. این در صورتی است که برای مناطق کم خطر کپسول های ۱۲ کیلویی، ۳۰۰ مترمربع را پوشش می‌ دهند. اما اگر شما قصد خرید کپسول برای مناطق پرخطر را دارید، باید به ازای هر ۱۵ متر یک کپسول آتش نشانی قرار بدهید. حداکثر مساحتی که کپسول ۶ کیلویی در مناطق پر خطر برای ایمنی پوشش می دهد، برابر با ۱۵۰ متر مربع است. این در حالی است که حداکثر مساحتی که یک کپسول ۱۲ کیلویی برای ایمنی در مکان پرخطر پوشش می دهد برابر با ۱۰۰ متر مربع است.

بعد از این که مکان خود را در نظر گرفتید و تعداد کپسول ها نیز برای شما مشخص شد، باید محل نصب آن ها را معین کنید. در واقع محل نصب این کپسول ها باید در فاصله استاندارد از سطح زمین باشد. اغلب اوقات فاصله ۱۲۰ سانتی متری برای نصب کپسول آتش نشانی توصیه می شود. شما باید این کپسول را در معرض دید و به دور از تابش نور مستقیم خورشید قرار دهید. نصب استاندارد کپسول باعث می‌شود تا در هنگام حادثه افراد بدون محدودیت و بدون مشکل به راحتی بتوانند کپسول را برداشته و حریق را مهار کنند. در صورتی که شما کپسول آتش نشانی را در داخل محفظه و یا کابینت قرار می دهید باید مکان نگهداری کپسول را عاری از هر گونه قفل در نظر بگیرید و بر روی درب کابینت و محفظه نیز علامت وجود کپسول را درج کنید.

بایدها و نبایدهای کار با کپسول آتش نشانی

از جمله نباید های استفاده از کپسول آتش نشانی عدم استفاده از کپسول بدون برچسب است. شما باید حتما قبل از استفاده از کپسول برچسب ها را مطالعه کنید و مطابق با توضیحات برچسب عمل کنید. نکته دیگری که در این زمینه اهمیت دارد؛ خطرناک بودن عدم توجه به کلاس کپسول آتش نشانی است. به عنوان مثال اگر کلاس کپسول آتش نشانی شما A باشد، این کپسول اصلا مناسب برای آتش سوزی های ناشی از برق و یا روغن نیست. باید های کار با کپسول آتش نشانی به شرح زیر است:

قبل از اینکه کار با کپسول آتش نشانی را به شما آموزش دهیم باید این نکته را بیان کنیم که هر آتشی با کپسول آتش نشانی خاموش نمی شود. بنابراین در صورتی که با آتش های شعله ور بزرگ که اندازه شعله ها از قامت شما بلندتر بود روبرو شدید، در اسرع زمان مکان را ترک کنید. همچنین در صورتی که فضا پر از دود شده است، به مقابله با آتش نپردازید. زیرا دود باعث بیهوشی شما خواهد شد و قطعا شما به تنهایی با آتش گیر خواهید افتاد. بنابراین پس از اینکه مطمئن شدید یک راه خروجی امن دارید و شعله‌های آتش نیز به سرعت در حال گسترش نیستند و شعله ها از قامت شما کوچکتر هستند، می توانید با استفاده از کپسول آتش نشانی آتش را مهار کنید. نحوه کار با کپسول آتش نشانی نیزه مطابق با تصویر زیر است:

مطابق با توضیحات ارائه شده حتما به خاطر داشته باشید که هنگام خاموش کردن آتش در فاصله ۱۸۰ تا ۲۵۰ سانتی متری آتش قرار بگیرید. نکته دیگر اینکه؛ به هیچ عنوان در دل شعله‌ های آتش نروید. همچنین قبل از اقدام برای خاموش کردن آتش دقت کنید که پشت سر شما یک راه خروجی وجود داشته باشد و پشت به در خروجی بایستید و همزمان با خاموش کردن آتش به پشت سر خود نگاه کنید تا مسیر پشت سر شما مسدود نشود و بتوانید به راحتی در صورت نیاز فرار کنید.

جدول سطح پوشش کپسول آتش ‌نشانی

تعیین سطح پوشش هر کپسول آتش‌نشانی یکی از مهم‌ترین معیارهای ایمنی است. این موضوع به فاکتورهایی مانند نوع فعالیت در محیط، متراژ و سطح خطر بستگی دارد. طبق استانداردهای بین‌المللی، کپسول‌های آتش‌نشانی در محیط‌های کم‌خطر مانند دفاتر اداری یا محیط‌های خانگی می‌توانند حدود 150 متر مربع را پوشش دهند. این بدان معناست که در چنین مکان‌هایی، به ازای هر 150 متر مربع، یک کپسول 6 کیلوگرمی می‌تواند نیازهای ایمنی را برطرف کند. اما در محیط‌های پرخطر مانند کارگاه‌های صنعتی یا انبارها، باید به ازای هر 15 تا 20 متر یک کپسول نصب شود. به همین دلیل، تهیه جدول سطح پوشش که با توجه به متراژ و نوع محیط محاسبه می‌شود، ضروری است. در جدول زیر استاندارد سطح پوشش کپسول آتش‌نشانی را بررسی کنید:

موارد استفاده	مساحت تحت پوشش	نوع کپسول آتش‌نشانی
فضاهای کوچک مانند خودرو و دفاتر کوچک	5 تا 10 متر مربع	کپسول آتش‌نشانی 2 کیلوگرمی
محیط‌های اداری متوسط و انبارهای کوچک	10 تا 20 متر مربع	کپسول آتش‌نشانی 4 کیلوگرمی
انبارهای بزرگ، فروشگاه‌ها و کارگاه‌ها	20 تا 30 متر مربع	کپسول آتش‌نشانی 6 کیلوگرمی
محیط‌های صنعتی و تجاری بزرگ	30 تا 50 متر مربع	کپسول آتش‌نشانی 12 کیلوگرمی

در جدول‌های معمول، هر ساختمان بر اساس مساحت و نوع خطرات احتمالی دسته‌بندی می‌شود. برای مثال، در یک ساختمان اداری کوچک ممکن است یک یا دو کپسول کفایت کند، اما در یک کارخانه تولید مواد شیمیایی تعداد بیشتری کپسول مورد نیاز است. استفاده از این جداول به کاهش ریسک‌های ناشی از آتش‌سوزی کمک می‌کند.

تعداد کپسول آتش‌ نشانی

تعداد مناسب کپسول‌های آتش‌نشانی بسته به متراژ و سطح خطر محل مورد نظر مشخص می‌شود. طبق قوانین ایمنی، برای فضاهای عمومی کوچک مانند ادارات، تعداد کمی از کپسول‌ها کافی خواهد بود. اما در مکان‌های پرخطر مانند کارگاه‌ها، به ‌ویژه آنهایی که با مواد قابل اشتعال سروکار دارند، باید تعداد کپسول‌ها بیشتر باشد. به طور متوسط در ساختمان‌های مسکونی و تجاری به ازای هر 200 متر مربع یک کپسول 6 کیلویی مورد نیاز است. این تعداد در محیط‌های صنعتی یا انبارها ممکن است افزایش یابد.

همچنین باید به نوع کپسول نیز توجه شود؛ کپسول‌های پودری برای بسیاری از انواع آتش‌ها مناسب هستند، اما برای محیط‌هایی که با تجهیزات الکتریکی سر و کار دارند، کپسول‌های دی‌اکسید کربن یا مواد شیمیایی مناسب‌تر خواهند بود.

استاندارد نصب کپسول آتش ‌نشانی

رعایت استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی یکی دیگر از الزامات ایمنی است. این کپسول‌ها باید در مکان‌هایی نصب شوند که دسترسی سریع به آنها امکان‌پذیر باشد و همچنین در معرض دید قرار داشته باشند. بهترین مکان‌ها شامل نقاط پرتردد، ورودی‌ها و خروجی‌های اصلی و نزدیکی به تجهیزات پرخطر است. همچنین، کپسول‌ها نباید در معرض نور مستقیم خورشید یا عوامل محیطی قرار گیرند که باعث تخریب بدنه یا کاهش کارایی مواد داخل آن شود.

نکته دیگری که باید رعایت شود این است که کپسول‌ها در کابینت‌هایی قرار نگیرند که درب‌های قفل‌دار دارند؛ زیرا در مواقع اضطراری، این موضوع می‌تواند زمان دسترسی را به تأخیر بیندازد. به همین دلیل در صورتی که از کابینت استفاده می‌شود، درب آن باید به راحتی و بدون نیاز به کلید باز شود. درب‌های شفاف یا علامت‌گذاری واضح بر روی کابینت نیز می‌تواند به دسترسی سریع کمک کند.

ارتفاع نصب کپسول آتش ‌نشانی

یکی از نکات کلیدی در نصب کپسول‌های آتش‌نشانی، توجه به ارتفاع نصب است. استانداردهای بین‌المللی پیشنهاد می‌دهند که کپسول‌ها در ارتفاع 120 سانتی‌متر از سطح زمین نصب شوند. این ارتفاع به گونه‌ای تعیین شده است که افراد با هر قد و شرایط فیزیکی بتوانند به‌راحتی به کپسول دسترسی داشته باشند. در برخی موارد، این ارتفاع ممکن است بر اساس قوانین محلی یا نوع ساختمان متفاوت باشد، اما معمولاً بین 90 تا 120 سانتی‌متر توصیه می‌شود.

علاوه بر این، کپسول‌ها نباید پشت موانع قرار گیرند. باید در مسیرهای خروج اضطراری و یا نزدیک به مکان‌هایی که احتمال آتش‌سوزی بالاست، نصب شوند. به عنوان مثال، در یک آشپزخانه صنعتی که احتمال وقوع آتش‌سوزی بیشتر است، کپسول‌ها باید نزدیک به تجهیزات پخت و پز ولی در مکانی امن و به دور از مواد اشتعال‌زا قرار گیرند.

تعمیر و نگهداری کپسول‌های آتش‌نشانی

یکی از جنبه‌های بسیار مهم در افزایش کارایی این تجهیزات، تعمیر و نگهداری آنها است. کپسول‌ها باید به صورت دوره‌ای بررسی و بازرسی شوند تا از سالم بودن آنها و اطمینان از کارکرد مناسب در شرایط اضطراری مطمئن شویم. این بررسی شامل کنترل فشار داخل کپسول، بررسی تاریخ انقضا و همچنین بازبینی وضعیت ظاهری بدنه آن است. اگر کپسولی دارای آسیب‌های ظاهری مانند خوردگی یا نشتی باشد، باید بلافاصله تعویض شود. همچنین طبق قوانین ایمنی، هر کپسول باید به صورت سالانه توسط متخصصان مورد سرویس و آزمایش قرار گیرد. برای حفظ و نگهداری کپسول اطفاء حریق باید:

• کپسول را در محیطی ایمن به دور از باران، برف و تابش مستقیم خورشید قرار دهید.
• کپسول را دور از دسترس اطفال و در ارتفاع مناسب قرار دهید.
• کپسول را در مجاورت درب خروجی ساختمان و در پوششی امن قرار دهید.

سخن پایانی

رعایت الزامات نصب و استفاده از کپسول‌های آتش‌نشانی می‌تواند به ‌طور چشمگیری در کاهش خسارات ناشی از آتش‌سوزی مؤثر باشد. از محاسبه دقیق سطح پوشش و تعداد کپسول‌ها تا نصب صحیح در ارتفاع مناسب و مکان‌های قابل دسترس، همه این موارد باید با دقت و بر اساس استانداردهای معتبر انجام شود. در نهایت، آموزش کاربران در نحوه استفاده صحیح از کپسول‌ها نیز اهمیت بالایی دارد. هرچند که رعایت این اصول به کاهش خطرات کمک می‌کند، اما آگاهی و آمادگی افراد برای استفاده از این ابزار حیاتی در مواقع بحرانی، نقش کلیدی در حفظ ایمنی دارد.